fbpx

Karnawał w Szwajcarii

Partizip II w języku niemieckim

Partizip II w języku niemieckim 1200 800 Diana Korzeb

Kiedy pytałam Was ostatnio na preclowym fanpejdżu o zagadnienia, o których chciałybyście poczytać na blogu, to jedna z czytelniczek zaproponowała stronę bierną w języku niemieckim, czyli Passiv. Przygotowując tamten wpis zdałam sobie jednak sprawę, że najpierw muszę Wam opisać inne zagadnienie będące częścią składową niemieckiej strony biernej. Chodzi o Partizip II.

Mam wrażenie, że niektórzy na sam dźwięk nazw niemieckich zagadnień gramatycznych dostają gęsiej skórki, więc postaram się wytłumaczyć Wam temat Partizip II jak najprościej i najlogiczniej.

Partizip II to trzecia forma czasownika. Poniżej znajdziecie wyjaśnienie, jak utworzyć Pp II dowolnego czasownika (regularnego i nieregularnego), a potem pokażę gdzie się go używa.

Budowa Partizip II w języku niemieckim

Niemieckie czasowniki regularne

Podstawowa zasada przy tworzeniu Partizip II w języku niemieckim polega na tym, że bierzemy bezokolicznik regularnego czasownika, odrzucamy od niego końcówkę -en/-n, następnie do pozostałego rdzenia dodajemy przedrostek ge- i końcówkę -t i tak oto mamy Partizip II. Jak to wygląda po kolei?

ge + rdzeń czasownika + t

machen – robić
mach-en
ge + mach + t = gemacht

sammeln – zbierać
sammel-n
ge + sammel + t = gesammelt

Czasowniki, które tworzą Partizip II w taki sposób to m.in.: hören (słuchać) – gehört, wohnen (mieszkać) – gewohnt, spielen (grać) – gespielt, lernen (uczyć się) – gelernt, leben (żyć, mieszkać) – gelebt, lieben (kochać) – geliebt, grillen (grillować) – gegrillt, kaufen (kupować) – gekauft, sagen (powiedzieć) – gesagt, suchen (szukać) – gesucht itp

WYJĄTKOWA SYTUACJA

Istnieją czasowniki regularne, których rdzeń kończy się na -t/-d/-m/-n. Ze względu na wymowę dostają one dodatkowe -e- przed końcówką -t.

ge + rdzeń czasownika + et

arbeiten – pracować
arbeit-en
ge + arbeit + et = gearbeitet

atmen – oddychać
atm-en
ge + atm + et = geatmet

Czasowniki, które tworzą Partizip II w taki sposób to m.in.: rechnen (liczyć) – gerechnet, antworten (odpowiadać) – geantwortet, heiraten (ożenić się, wyjść za mąż) – geheiratet, trocknen (suszyć) – getrocknet, zeichnen (rysować) – gezeichnet, warten (czekać) – gewartet, baden (kąpać się) – gebadet.


Slide

Niemieckie czasowniki nieregularne

Czasowniki nieregularne są po prostu do nauczenia. Żeby ułatwić sobie naukę można je podzielić na mniejsze grupy (ja się ich tak uczyłam swego czasu). W najbliższym czasie wrzucę na bloga listę czasowników nieregularnych inaczej zwanych mocnymi.

Małą podpowiedzią może być fakt, że praktycznie każdy czasownik nieregularny w czasie teraźniejszym Präsens ma nieregularną formę Partizip II. Czasowniki te w PP II mają bardzo często (choć nie zawsze) końcówkę -en.

Czasowniki, które tworzą Partizip II w taki sposób to m.in.: fahren (jechać) – gefahren, kommen (przyjść, przyjechać, pochodzić) – gekommen, essen (jeść) – gegessen, geben (dawać) – gegeben, lesen (czytać) – gelesen, ziehen (ciągnąć) – gezogen, gehen (iść) – gegangen, denken (mysleć) – gedacht, nehmen (brać) – genommen, stehen (stać) – gestanden.

Niemieckie czasowniki rozdzielnie złożone

Czasowniki rozdzielnie złożone to coś, co sprawia, że nie można przerywać Niemcom wypowiedzi i trzeba ich wysłuchać do końca 😉 Niektóre czasowniki mają rozdzielnie złożone przedrostki np mit-/ein-/an-/auf- itp, które przy budowaniu zwykłego zdania wędrują na sam koniec.

Przedrostków/prefiksów jest sporo, więc ja osobiście nigdy nie zalecam uczenia się ich moim kursantkom na pamięć. Uważam, że jak się je zobaczy raz, drugi, dziesiąty (a pojawiają się często w mowie i piśmie), to łatwo je zapamiętać.

No i zdecydowana większość przedrostków rozdzielnie złożonych wygląda jak niemieckie przyimki (to też ułatwia zapamiętanie).

Jak już mamy przed sobą czasownik rozdzielnie złożony, to patrzymy z jakiego czasownika się składa. Ma w sobie czasownik regularny? Czy może nieregularny? Ogólna zasada przy czasownikach rozdzielnie złożonych:

prefiks + ge + rdzeń czasownika + t lub prefiks + forma nieregularna

einkaufen – robić zakupy
ein-kaufen (od kaufen – kupować, regularny gekauft)
ein + ge + kauf + t = eingekauft

aufstehen – wstawać
auf-stehen (od stehen – stać, nieregularny gestanden)
auf + gestanden = aufgestanden

Czasowniki, które tworzą Partizip II w taki sposób to m.in.: ankommen (przybyć, przyjechać) – angekommen (od kommen – gekommen), aufmachen (otwierać) – aufgemacht (od machen – gemacht), vorhaben (planować) – vorgehabt (od haben – gehabt), zumachen (zamykać) – zugemacht, zunehmen (tyć) – zugenommen (od nehmen – genommen), abnehmen (schudnąć) – abgenommen, einladen (zaprosić) – eingeladen (od laden – geladen), anziehen (zakładać) – angezogen (od ziehen – gezogen), ausziehen (rozbierać) – ausgezogen, anfangen (zaczynać) – angefangen (od fangen – gefangen).

Niemieckie czasowniki nierozdzielnie złożone

Czasowniki nierozdzielnie złożone to lekko inna para kaloszy.

Przedrostków nierozdzielnie złożonych jest tylko 8 i dlatego zawsze polecam się ich nauczyć: be-, ge-, er-, ver-, zer-, emp-, ent-, miss-.

Połączyłam je w małe grupy, żeby łatwiej było je zapamiętać.

Dodatkowo polecam zawsze zapamiętać cały przykładowy czasownik np bekommen (dostać), gehören (należeć do), erkranken (zachorować), verstehen (rozumieć), zerstören (niszczyć), empfinden (czuć, odczuwać), entkommen (uciekać, uchodzić), missachten (lekceważyć).

Czasowniki nierozdzielnie złożone mogą mieć w podstawie zarówno czasownik regularny jak i nieregularny.

Co istotne w Partizip II nie mają one przedrostka ge-.

zerstören (niszczyć)
zer-stören (od stören – przeszkadzać, regularny gestört)
zer + (wyrzucamy ge-) stört = zerstört

gehören (należeć do)
ge-hören (od hören – słuchać, regularny gehört)
ge + (wyrzucamy ge-) hört = gehört

entkommen (uciekać, uchodzić)
ent-kommen (od kommen – przyjeżdżać, nieregularny gekommen)
ent + (wyrzucamy ge-) kommen = entkommen

Czasowniki, które tworzą Partizip II w taki sposób to m.in.: bekommen (dostać) – bekommen, erkranken (zachorować) – erkrankt, verstehen (rozumieć) – verstanden, empfinden (czuć, odczuwać) – empfunden, missachten (lekceważyć) – missachtet.

Niemieckie czasowniki zakończone na -ieren

To najprzyjemniejsza część tego wpisu, bo czeka nas sama prościzna. Czasowniki zakończone na -ieren nie dostają przedrostka ge-. KONIEC REGUŁKI 😉

rdzeń czasownika + t

telefonieren (rozmawiać przez telefon)
telefonier-en
telefonier + t = telefoniert

Czasowniki, które tworzą Partizip II w taki sposób to m.in.: markieren (zaznaczać) – markiert, studieren (studiować) – studiert, diskutieren (dyskutować) – diskutiert, amputieren (amputować) – amputiert, bagatellisieren (bagatelizować) – bagatellisiert, blamieren (ośmieszać, kompromitować) – blamiert, dosieren (dozować) – dosiert, engagieren (angażować) – engagiert, funktionieren (funkcjonować, działać) – funktioniert, halbieren (dzielić na pół) – halbiert.

Zastosowanie Partizip II w języku niemieckim

  • czas przeszły Perfekt

Ich habe gestern viel gearbeitet. – Dużo wczoraj pracowałam
Timo hat an der Uni Jura studiert. – Timo studiował na uniwersytecie prawo.

Das Buch wird von Katja gelesen. – Książka jest czytana przez Katję.
Das Opfer wurde ins Krankenhaus gebracht. – Ofiara została zawieziona do szpitala.

  • przydawka, czyli wyraz określający rzeczownik

eine gemachte Aufgabe – zrobione zadanie
ein gesuchter Mann – poszukiwany mężczyzna

  • czas zaprzeszły Plusquamperfekt

Nachdem ich gestern viel gearbeitet hatte, bin ich nach Hause gefahren. – Po tym jak wczoraj dużo pracowałam pojechałam do domu.
Nachdem Timo an der Uni Jura studiert hatte, ist er nach Deutschland umgezogen. – Po studiowaniu prawa Timo przeprowadził się do Niemiec.


Slide
Diana Korzeb

Od 10 lat pomagam moim kursantkom rozgadać się po niemiecku. Piszę bloga dla fanek języka niemieckiego. Więcej o mnie: kliknij tutaj.

Slide

Diana Korzeb

Od 10 lat pomagam moim kursantkom rozgadać się po niemiecku. Piszę bloga dla fanek języka niemieckiego. Więcej o mnie: kliknij tutaj.

Autorka: Diana Korzeb
8 komentarzy
  • Super wszystko wyjaśnione, aż przyjemnie się uczy. Dziękuję za to bardzo mi potrzebne uporządkowanie wiedzy 🙂

  • Dzień dobry, chciałabym zapytać o budowę czasownika regularnego wohnen. Poprawna jego forma w czasie Partizip II to gewohnt, a poniżej tej informacji jest wspomniane, że istnieją wyjątki, gdzie czasowniki kończące się -n dostają „w gratisie” literkę -e-. Czy to kwestia po prostu takiej zasady i trzeba to zapamiętać? Pozdrawiam serdecznie!

    • Hallöchen Nikola!
      Dodatkowe -e- pojawia się w czasownikach zakończonych m.in. na -d (reden => geredet) i -t (antworten – geantwortet). To -e- wskakuje tu ze względu na wymowę.

  • Dobra. Wszystko ładnie i pięknie ale ja od dziecka mam problemy z gramatyka i dla mnie nazwy typu bierna i zaimek to ciężkie życie. Czasami niektórym lepiej zrozumieć na przykładach niż posługiwać się właściwymi określeniami jak np bierna strona. Przyszedłem tu bo myslaĺem że dostanę wszystko na tacy ale jednak nie. O co mi chodzi? O tłumaczenia tego co powstaje w innych „trybach” więc cóż z tego że wiem co to znaczy machen jak nie wiem cio to znaczy gemacht. Gdybym wiedziej co to robi to bym wiedział co robić z innymi czasownikami (to akurat znam bo łatwe 😉 ) i nie powiem wiele jest takich przykładów w sieci gdzie nie ma tłumaczeń nowego wyrazu. Wybacz tą ukąśliwość ale tak to widzę, nie tylko u ciebie.

    • Wiesz co, kłopot w pisemnym wyjaśnianiu gramatyki w internecie jest taki, że nie wiesz do końca, do kogo ten materiał trafi. Patrząc po bardzo ogólnych statystykach zaglądają tu bardzo różni ludzie i jeden będzie wiedział czym jest zaimek, a drugi nie.

      Ja wychodzę z założenia, że jak ktoś szuka tematu Pp II to takie podstawy zna. Z resztą jesteś pierwszą osobą, która na to w ogóle zwraca uwagę. Nie mówię, że inni nie mają z tym problemu, po prostu nikt np mnie o tym do tej pory nie poinformował.

      Na zajęciach 1 na 1 moje tłumaczenie gramatyki bywa inne od tego na blogu – tam mam kontakt z człowiekiem i widzę, czy coś rozumie, czy nie i od razu mogę takie zagadnienia odpowiednio wytłumaczyć.

      Jeśli zaś chodzi o stronę bierną, to jest o niej cały osobny wpis i tam można poczytać na czym polega, co oznacza itp https://jezykowyprecel.pl/strona-bierna-w-jezyku-niemieckim-passiv/

      Tu o niej więcej nie pisałam, żeby nie mieszać ze sobą dwóch pojęć. Jestem zwolenniczką uczenia się jednej rzeczy na raz. Często przychodzą do mnie osoby, które trochę liznęły jednego tematu, trochę innego i w efekcie nie znają dobrze żadnego zagadnienia i wszystko im się miesza.

  • Sorry, ale tak, dostaję gęsie skórki. Mało tego. Dla mnie są obce nazwy typu miernik, zaimek ale za to z ortografii zawsze miałem 5. Dlatego że jestem wzrokowcem, dla mnie nauka na pamięć prowadzi do zapamiętania przez patrzenie. I tu niestety żadna strona, żaden kurs nie tłumaczy innych stron czasowników (?), nie ma tabeli ze wszystkimi znaczeniami/ tlumaczeniami różnych stanów wyraxów, przez co nie chce mi się uczyć niemieckiego, bo że atbeit znaczy pracować to już ten stan Partzip to co to jest ten gearbeitet?
    Pozdrawiam

    • Wg mojego doświadczenia najlepiej uczyć się niemieckiego po kolei, poznając podstawowe pojęcia gramatyczne. Na kursach w Niemczech leci się z pełną listą tych pojęć, na dodatek po niemiecku, ja staram się na zajęciach upraszczać je najbardziej jak się da i używam na niższych poziomach 100% polskiego. Nie jest to sztuka dla sztuki, a coś co pozwala zrozumieć np takie zagadnienie jak w tym wpisie.

      Mam taką obserwację, że osoby, z którymi pracuję, potrzebują zrozumieć, dlaczego mówi się tak, a nie inaczej, i co to dokładnie oznacza. Tu pomaga ta znajomość pojęć. Nie da się wszystkiego przetłumaczyć 1 do 1, bo niemiecki to nie polski, to osobny język z pewnymi cechami, które nie występują w języku polskim. Tu w zrozumieniu pomaga znajomość pojęć, ćwiczenia i tłumaczenie na analogiach.

      Niemniej różne osoby różnie się uczą. Może to nie jest sposób nauki dla Ciebie i musisz sobie znaleźć rozwiązanie, które najlepiej Ci będzie odpowiadać. Przez komentarze na blogu trudno mi cokolwiek podpowiedzieć, mam za mało informacji.