Kiedy używamy szyku przestawnego w języku niemieckim?

Dziś drugi z trzech wpisów dotyczących miejsca czasownika w zdaniu niemieckim. W pierwszym poście pisałam o szyku prostym w zdaniu niemieckim. Teraz pora na odpowiedź na pytanie Kiedy używamy szyku przestawnego w języku niemieckim?

Mimo że szyk prosty i szyk przestawny to ogólnie proste zagadnienia, to bardzo często sprawiają największe kłopoty na początku nauki, dlatego warto sobie porządnie przećwiczyć te zagadnienia. Myślę, że po odpowiedniej dawce ćwiczeń (pisemnych i ustnych) nie powinny już sprawiać problemów.

---

W przypadku szyku przestawnego trzeba zapamiętać 2 rzeczy:

• krótką listę wyrazów, po których stosujemy szyk przestawny (lista na końcu wpisu)
• kolejność wyrazów w zdaniu z szykiem przestawnym

---

Kiedy używamy szyku przestawnego w języku niemieckim?

Szyku przestawnego używamy zazwyczaj wtedy, kiedy chcemy coś podkreślić (wyraz na pierwszym miejscu), w pytaniach (Ja/Nein-Fragen, pytaniach z odpowiedzią tak/nie oraz W-Fragen, pytaniach zaczynających się od słówka pytającego) lub kiedy wymaga tego od nas dany spójnik (wyraz łączący 2 zdania).

---

---

Zdanie możemy zacząć od takich wyrazów jak: heute (dziś), am Montag (w poniedziałek), dem Freund (przyjacielowi, rzeczownik w Dativie), in der Zukunft (w przyszłości), in Berlin (w Berlinie), in der Schweiz (w Szwajcarii), plötzlich (nagle) itp.

Pytania możemy zacząć od czasownika (pytania zaczynające się po polsku od „czy”) lub zaimka (słówka) pytającego: wer (kto), was (co), warum (dlaczego), wohin (dokąd) itp.

---

Schemat szyku przestawnego w zdaniu:

inna część zdania/spójnik/zaimek pytający + orzeczenie (odmieniony czasownik) + podmiot (osoba, rzecz, „coś”) + reszta zdania

Heute möchte ich noch etwas lesen. – Chciałabym dziś jeszcze coś przeczytać.
In der Zukunft arbeitet er am Wochenende nicht mehr. – W przyszłości on nie będzie już pracował w weekendy.
Plötzlich hat sie geschrien. – Nagle krzyknęła.

---

Spójniki, po których używamy szyku przestawnego to:

• • also – więc, zatem

Ich denke, also bin ich. – Myślę, więc jestem.

• • außerdem – oprócz tego

Ich blogge, außerdem poste ich oft auf Instagram. – Bloguję, a oprócz tego często piszę posty na Instagramie.

• • dann – potem, nastepnie

Zuerst räume ich auf, dann erhole ich mich. – Najpierw posprzątam, a potem odpocznę.

• • deshalb/darum/deswegen – dlatego

Sie mag Deutschland, deshalb fährt sie regelmäßig nach Hamburg. – Ona lubi Niemcy, dlatego jeździ regularnie do Hamburga.

• • sonst – w przeciwnym razie

Beeile dich, sonst verspäten wir uns. – Pospiesz się, w przeciwnym razie się spóźnimy.

• • trotzdem – mimo to

Er kann nicht schwimmen, trotzdem fährt er gern ans Meer. – On nie umie pływać, mimo to chętnie jeździ nad morze.