fbpx

Niemieckie słownictwo przydatne w żłobku

Kiedy używamy szyku końcowego w języku niemieckim?

Kiedy używamy szyku końcowego w języku niemieckim? 1920 1280 Diana Korzeb

Dziś ostatni z trzech wpisów dotyczących miejsca czasownika w zdaniu niemieckim. W pierwszym poście pisałam o szyku prostym, a potem o szyku końcowym. Teraz pora na odpowiedź na pytanie Kiedy używamy szyku końcowego w języku niemieckim?


Mam dla Was dobre wieści. Ze wszystkich trzech możliwości, gdzie postawić czasownik w zdaniu niemieckim, szyk końcowy jest używany najczęściej.

Oznacza to, że warto go znać, ale zanim się za niego weźmiecie przećwiczcie sobie porządnie wspomniany wyżej szyk prosty i szyk przestawny. Jak nauczycie się spójników z dwóch poprzednich wpisów, to potem po wszystkich innych spójnikach będziecie używać szyku końcowego.

Jak sama nazwa wskazuje, szyk końcowy oznacza, że najważniejszy wyraz w zdaniu, czyli czasownik, stoi na samym końcu zdania.


Slide

Schemat szyku końcowego w zwykłym zdaniu to:

zdanie główne + przecinek + spójnik + podmiot (osoba, rzecz, „coś”) + reszta zdania + orzeczenie (odmieniony czasownik)

Ich gehe heute ins Kino, weil ich frei habe. – Idę dziś do kina, bo mam wolne.
Timo arbeitet immer noch bei Siemens, obwohl er seinen Job bald wechselt. – Timo nadal pracuje w Siemensie, mimo że wkrótce zmienia pracę.
Wir lernen am Freitag Deutsch, wenn die Lehrerin gesund ist. – Uczymy sie w piątek niemieckiego, jeśli nauczycielka będzie zdrowa.

Dodatkowe uwagi:

    • Czasowniki rozdzielnie złożone odmieniają się normalnie w szyku końcowym, ale piszemy je łącznie

Ich kann jetzt nicht mitkommen, weil ich aufräume. – Nie mogę iść z Tobą/Wami, bo sprzątam.

    • W zdaniach z czasownikiem modalnym i bezokolicznikiem odmieniony czasownik stoi na końcu

Ich kann nicht mitkommen, weil ich jetzt aufräumen muss. – Nie mogę iść z Tobą/Wami, bo muszę teraz sprzątać.

    • W zdaniach w czasie przeszłym Perfekt i w stronie biernej Passiv odmieniony czasownik stoi na końcu

Ich konnte nicht mitkommen, weil ich aufgeräumt habe. – Nie mogłam iść z Tobą/Wami, bo sprzątałam.
Ich konnte nicht mitkommen, weil mein Auto gestohlen wurde. – Nie mogłam iść z Tobą/Wami, bo ukradziono mi auto.

    • Czasowniki zwrotne, czyli te z sich, też stoją na końcu, ale sich stoi jak najbliżej początku zdania jak to tylko możliwe

Ich kann jetzt nicht mitkommen, weil ich mich gerade in der Sauna erhole. – Nie mogę iść z Tobą/Wami, bo właśnie odpoczywam w saunie.

Spójniki, po których używamy szyku końcowego to m.in (jest ich dużo więcej):

    • dass – że, aby

Ich denke, dass du gut aussehend bist. – Myślę, że jesteś przystojny.

    • weil – ponieważ

Ich blogge, weil das mir Spaß macht. – Bloguję, bo sprawia mi to przyjemność.

    • wenn – kiedy, jeśli

Wenn ich zuerst aufräume, dann kann ich mich erholen. – Jeśli najpierw posprzątam, to potem mogę odpocząć.

W kolejnych wpisach omówię osobno poszczególne spójniki, po których występuje szyk końcowy.



Slide

Diana Korzeb

Od 10 lat pomagam moim kursantkom rozgadać się po niemiecku. Piszę bloga dla fanek języka niemieckiego. Więcej o mnie: kliknij tutaj.

Autorka: Diana Korzeb