Dziś ostatni dzień starego roku. Jesteście ciekawi, jak świętuje się w Niemczech, Austrii i Szwajcarii nadejście Nowego Roku? Jakie zwyczaje i obyczaje są związane z Sylwestrem?
Sylwestrowo-noworoczne tradycje w Niemczech – Bleigießen
Czyli lanie ołowiu (das Blei). W Polsce leje się wosk w Andrzejki, żeby wywróżyć sobie przyszłość. W Niemczech z tego samego powodu leje się ołów w Sylwestra (der Silvesterabend). Zwyczaj ten pochodzi jeszcze z czasów rzymskich. Polega on na podgrzaniu (erhitzen) małego kawałka metalu (najczęściej w łyżce nad świeczką), a po jego stopieniu, wlewa się go do wody. Po ostudzeniu wyławia się kształt i próbuje zgadnąć, czy oznacza on coś dobrego, czy złego. W średniowieczu ołów był bardzo popularny, wyrabiano z niego pociski (das Geschoss, e), a dzięki jego właściwościom druk mógł się radośnie rozwijać :). Dziś coraz częściej odchodzi się od tego zwyczaju, ponieważ opary ołowiu są bardzo trujące (giftig).
Sylwestrowo-noworoczne tradycje w Niemczech – Feuerwerke
Fajerwerki to tradycja znana obecnie na całym świecie. Nie inaczej jest w krajach DACH’u. Skąd wziął się zwyczaj hałasowania na koniec Starego i na początku Nowego Roku? Kiedyś wierzono, że to magiczny czas, w którym demony (die Dämonen) i złe duchy (böse Geister) mogą się dostać do naszego świata. Aby je odstraszyć hałasowano przy pomocy dzwonów i kołatek. Z czasem pojawiły się fajerwerki (das Feuerwerk, e), a niektóre kościoły do dziś obwieszczają nadejście Nowego Roku (das Neujahr) biciem w dzwony (die Glocke, n).
Sylwestrowo-noworoczne tradycje w Niemczech – Glücksbringer
Z okazji Nowego Roku rodzina i przyjaciele obdarowują się nawzajem różnego rodzaju talizmanami, które powinny przynieść szczęście i pomyślność. Są to między innymi: Hefekranz – odpowiednik naszej chałki, nie jest on jednak podłużny, lecz okrągły (der Kranz, -kränze – wieniec); świnka przynosząca szczęście (Glücksschweinchen) z marcepanu bądź porcelany, koniczynki (Kleeblätter) i figurki kominiarzy (Schornsteinfeger).
Sylwestrowo-noworoczne tradycje w Niemczech – Essen
Czy jest jakieś noworoczne jedzenie? Oczywiście! W niektórych rejonach jada się rybę, szczególnie karpia (der Karpfen), a jego łuski (die Fischschuppe, n) chowa się pod talerzami, aby przyniosły mnóstwo pieniędzy. Z kolei jedzenie zupy grochowej (die Erbsensuppe, n) lub zupy z soczewicy (die Linsensuppe, n) powinno przynieść łasuchom bogactwo i błogosławieństwo.
Sylwestrowo-noworoczne tradycje w Niemczech – Nussschiffchen
Jest to jedna z zabaw Sylwestrowych. W połówce skorupki od orzecha włoskiego umieszcza się przy pomocy wosku ze świeczki papierowy żagiel (das Segel, –). Dookoła miski (die Schüssel, n) z wodą umieszczamy życzenia i sentencje. Następnie kładziemy nasz stateczek na środku miski, poruszamy palcem wodę i czekamy, dokąd popłynie łupinka i gdzie się zatrzyma.
Sylwestrowo-noworoczne tradycje w Szwajcarii – Moje własne doświadczenia
Kilka lat temu miałam okazję spędzać Sylwestra i Nowy Rok w Rolle pod Genewą. Mieszkałam kilka dni z 2 koleżankami u starszej pary – pani pochodziła z Anglii, a pan był Szwajcarem, więc nasze śniadanie noworoczne było mieszanką angielsko-szwajcarską. Pamiętam, że pod koniec usłyszałyśmy jakieś dziwne hałasy za oknem i naszym oczom okazał się niezwykły widok: grupa dorosłych mężczyzn przebrana za…różowe świnki! Jak widać na poniższych zdjęciach panowie radośnie walili w bębny i chodzili od balkonu do balkonu. Nasza rodzina 'goszcząca’ powiedziała, że panowie uskuteczniają takie przebieranki co roku i można ich zamówić pod własny balkon. Nie pamiętam już tylko, czy walenie w bębny miało uczcić Nowy Rok, czy może, podobnie jak fajerwerki i bicie w dzwony, miało za zadanie odstraszyć złe duchy.
Zna ktoś może jakieś inne tradycje tego typu? Chętnie poznam Wasze doświadczenia/zdanie na ten temat :). Dodatkowe informacje znajdziecie na jak zwykle niezawodnej Deutsche Welle.
Źródło:
Lagune – Kursbuch. Wyd. Hueber
http://www.dw.de/eine-kleine-bleikunde/a-17178107
http://www.gofeminin.de/familie-leben/silvesterbraeuche-d26492c328521.html
http://www.wissen.de/thema/silvesterbraeuche?chunk=br%C3%A4uche-am-silvesterabend
Niemiecka solidność widać przejawia się w każdym możliwym aspekcie 😉 W czasie kiedy my lejemy lekki i miękki wosk, Niemiec w celach wróżbiarskich leje ołów 🙂