fbpx

Karnawał w Szwajcarii

Dzień Jedności Niemiec (Tag der Deutschen Einheit)

Dzień Jedności Niemiec (Tag der Deutschen Einheit) 1200 800 Diana Korzeb

3 październik to bardzo szczególna data w niemieckim kalendarzu. Równo 25 lat temu, 3 października 1990 roku, obydwa państwa niemieckie: demokratyczne RFN (die BRD) i komunistyczne NRD (die DDR) zjednoczyły się po 45 latach od podziału. Z okazji Dnia Jedności Niemiec (Tag der Deutschen Einheit) oficjalne uroczystości odbywają się co roku w innym mieście. Dziś gospodarzem jest Frankfurt nad Menam, a gośćmi będą m.in. prezydent Niemiec Joachim Gauck, kanclerz Angela Merkel i były prezydent ZSRR Michaił Gorbaczow. Czy wiesz dlaczego Niemcy były podzielone?
Dzień Jedności Niemiec

Po przegranej wojnie w 1945 roku Niemcy zostały podzielone na 4 strefy okupacyjne (die Besatzungszone), którymi zarządzały Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja i ZSRR. Wkrótce sojusz między tymi państwami został złamany i nastał czas tzw zimnej wojny (Kalter Krieg), której skutkiem było m.in powstanie dwóch osobnych państw niemieckich: 23 maja 1949 RFN (die BRD, Bundesrepublik Deutschland) i kilka miesięcy później, 7 października 1949 NRD (die DDR, Deutsche Demokratische Republik). Systemy polityczne i gospodarcze obydwu państw były silnie związane z krajami-opiekunami: RFN to demokracja i kapitalizm, a NRD socjalizm i gospodarka planowana centralnie (Zentralverwaltungswirtschaft, Zentralplanwirtschaft, Planwirtschaft). Oprócz państw podzielny był również Berlin, którego wschodnia część była jednocześnie stolicą NRD. RFN miało stolicę na zachodzie kraju, w niewielkim i spokojnym Bonn.


Slide

Jeśli chodzi o politykę, to na wschodzie faktyczną partią rządzącą była nieomylna SED – Sozialistische Einheitspartei Deutschlands. Jak w każdej dyktaturze, wybory były tu zmanipulowane, sądownictwo i aparat urzędniczy kontrolowane, a prawa obywateli mocno ograniczone. Cenzura ograniczała wolność wypowiedzi, a propaganda wmawiała wszystkim mieszkańcom, jak cudownie im się wiedzie, dużo lepiej niż na zgniłym Zachodzie. Organem potajemnie kontrolującym mieszkańców NRD było Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego (Ministerium für Staatssicherheit) powszechnie zwane Stasi. Zajmowało się ono szpiegowaniem (bespitzeln), podsłuchiwaniem (belauschen) i aresztowaniami (verhaften) osób zagrażających działaniu państwa. Praca Stasi jest ukazana m.in w nagrodzonym Oskarem niemieckim filmie Das Leben Der Anderen (Życie na podsłuchu). Ze względu na niższy standard życia i ogólnie trudniejsze warunki bytowania wielu Niemców uciekało (fliehen) do RFN, również przez Berlin, dlatego rząd NRD zdecydował się na wprowadzenie ścisłych kontroli wewnątrz niemieckiej granicy, a następnie wybudowanie w sierpniu 1961 roku Muru Berlińskiego, który przebiegał m.in obok Bramy Brandenburskiej i Reichstagu. Żołnierze (der Soldat) pilnujący granicy dostali rozkaz, aby strzelać do uciekinierów.

Mur Berliński obok Bramy Brandenburskiej

Do dziś nieznana jest dokładna liczba zabitych na granicy niemiecko-niemieckiej. Szacuje się, że to od 421 (wg Zentrale Ermittlungsstelle für Regierungs- und Vereinigungskriminalität) do 1393 osób (wg Arbeitsgemeinschaft 13. August e.V., stan na 2010 rok). Jeśli interesuje Was ta tematyka, to od siebie polecam dwa filmy: polsko-niemiecki film dokumentalny Królik po berlińsku oraz Tunel ku wolności.
Mimo wszechobecnej cenzury i propagandy ludzie byli co raz bardziej niezadowoleni z warunków, w jakich przyszło im żyć. W 1989 roku było co raz więcej protestów. Jedna z największych demonstracji odbyła się 7 listopada w Berlinie na Alexanderplatz (obok wieży telewizyjnej); szacuje się, że wzięło w niej udział ok milion osób. Dwa dni później, w nocy z 9 na 10 listopada 1989 roku, Mur Berliński padł po wcześniejszej konferencji prasowej, w której Günter Schabowski ogłosił otwarcie Muru.
Upadek Muru Berlińskiego
Oficjalna rozbiórka Muru miała miejsce w czerwcu 1990 roku. Jest to też czas podpisywania porozumień między obydwoma państwami niemieckimi, a za oficjalny dzień zjednoczenia uważa się 3 października, kiedy to NRD wstąpiło do RFN. Do dziś bundeslandy będące kiedyś częścią Wschodnich Niemiec nazywa się „nowymi”, a te z Zachodnich Niemiec „starymi”.
Z okazji Dnia Jedności Niemiec (Tag der Deutschen Einheit) wszystko jest pozamykane, więc dzień wcześniej, podobnie jak u nas, wszystkie sklepy spożywcze przeżywają potężne oblężenie. Oprócz oficjalnych uroczystości w mieście goszczącym w Berlinie odbywają się tej okazji koncerty przy Bramie Brandenburskiej.
Poniżej znajdziecie ciekawe materiały wideo opowiadające współczesną historię Niemiec.


Slide

Źródła:
Bundesarchiv, Bild 183-1990-1003-400 / Grimm, Peer / CC-BY-SA 3.0
Zdjęcie lotnicze Bramy Brandenburskiej z 1961: Bundesarchiv, Bild 145-P061246 / o.Ang. / CC-BY-SA 3.0

Diana Korzeb

Od 10 lat pomagam moim kursantkom rozgadać się po niemiecku. Piszę bloga dla fanek języka niemieckiego. Więcej o mnie: kliknij tutaj.

Slide

Diana Korzeb

Od 10 lat pomagam moim kursantkom rozgadać się po niemiecku. Piszę bloga dla fanek języka niemieckiego. Więcej o mnie: kliknij tutaj.

Autorka: Diana Korzeb
2 komentarze
  • Aleksandra Jakubowska 3 października 2015 at 15:29

    Te filmy na koniec są zrobione bardzo fajnie. Cieszę się, że je udostępniłaś. Doodle w tym roku nawiązuje do akcji z puzzlami, jaką organizowała Ambasada i Konsulat w tym roku 😉

    • Diana Korzeb / Językowy Precel 5 października 2015 at 14:41

      Widziałam zdjęcia na stronie Ambasady u Konsulatu, ale ich nie skojarzyłam z Google Doodle ;). Filmiki są świetne, ten pierwszy jest często pokazywany niemieckim uczniom na zajęciach z odpowiednika naszego WoS-u.